دعای روز دوم ماه رمضان۱ - متن و ترجمه دعااللهمّ قَرّبْنی فیهِ الی مَرْضاتِکَ، وجَنّبْنی فیهِ من سَخَطِکَ و نَقماتِکَ، و وفّقْنی فیهِ لقرآئةِ آیاتِکَ برحْمَتِکَ یا ارْحَمَ الرّاحِمین. خدایا مرا در آن (روز) نزدیک کن به آنچه مورد رضای تو است، و مرا در آن از کارهایی که موجب ناراحتی و خشم و غضب تو است دور بدار، و برای خواندن آیات قرآنت به من توفیق ده، به حق رحمتت ای مهربان‌ترین مهربانان. ۲ - پیام‌های این روز۱. گام برداشتن برای بدست آوردن رضای الهی؛ ۲. گام برنداشتن در مسیر خشم الهی؛ ۳. اهمیت تلاوت قرآن کریم. ۳ - جایگاه مقام رضادر فراز اول این دعا آمده است: «اللهمّ قَرّبْنی فیهِ الی مَرْضاتِک»؛ «خدایا مرا نزدیک کن به آنچه مورد رضای تو است.» .یعنی خداوندا به آن اعمالی که مایه رضای تو است مرا نزدیک کن. مقام رضا مقام بالایی است که بندگان خالص خدا به آن می‌رسند و هر کسی لیاقت دست یابی به این مقام را ندارد. در پایان سوره مبارکه فجر که به سوره امام حسین (علیه‌السّلام) مشهور است سخن از مقام رضا صحبت شده است، می‌فرماید: «یا اَیتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعی اِلی رَبِّک راضِیةً مَرْضِیةً فَادْخُلی فی عِبادی وَ ادْخُلی جَنَّتی» ای نفس آرام گرفته به سوی پروردگارت باز گرد در حالی که تو از او راضی هستی و او از تو راضی، پس داخل بندگان من شو، و وارد بهشت من شو. حالات سیدالشهدا (علیه‌السّلام) در روز عاشورا تجلّی مقام رضا است؛ حضرت در لحظات آخر تجلّی صبر و رضای خود را در قالب مناجات نشان داده است که از درک آن عاجزیم، آن کلمات و عبارات در حالی صادر شده است که خود غرق در خون بر روی زمین افتاده و در حالی است که او عزیزترین افراد خویش در مقابل چشمانش پَرپَر شده و خاندانش در آستانه اسارت قرار گرفته‌اند. در فراز اول دعای این روز از خداوند می‌خواهیم که ما را به آنچه مورد رضای اوست نزدیک سازد؛ گامی برداریم وکاری انجام دهیم که مورد رضایت و خوشنودی او باشد؛ چون اعمال ما بر دو دسته است: دسته اول: کارهایی که ما را به خدا نزدیک می‌کند، دسته دوم: کارهایی که ما را از خدا دور می‌کند، در این فراز از دعا از خدا می‌خواهیم اعمال و کارهای ما را جزء اعمال دسته اول قرار دهد. اولین تقاضای روزه دار باتقوا (پرهیزگار) رضایت پروردگار است. آن گونه که از قرآن استفاده می‌شود، نعمت‌های جاودان بهشت برای مؤمنان آماده شده، ولی بالاترین نعمت برای این مؤمنان، رضایت خداوند است. «وعد الله المومنین والمومنات جنات تجری من تحتها الانهارخالدین فیها ومساکن طیبة فی جنات عدن و رضوان من الله اکبر ذلک هو الفوز العظیم؛ آری بزرگ‌ترین سعادت برای هر عاشقی جلب رضایت معشوق است و به همین دلیل روزه‌دار مؤمن و عاشق خدا تقاضای رسیدن به این خشنودی را دارد. اما روزه‌دار عاشق پروردگار، قبل از رسیدن به رضایت محبوبش، باید مؤمن باشد (همان) و مؤمن بودن نیز خصلت‌هایی را لازم دارد: ۱- خشوع در نماز ۲- دوری از سخن بیهوده ۳- وفای به عهد ۴- مواظبت بر نماز ۵- ادای امانت بر اساس آیه ۷۲ سوره مبارکه احزاب، سایر موجودات و آسمان‌ها و زمین از پذیرش امانت سرباز زدند، ولی انسان این امانت را پذیرفت. این امانت، عقل، آزادی، اختیار و مسئول بودن در برابر آن است. اگر آدمی، امانت را در مسیر رسیدن به رضایت پروردگار به کار گرفت، به دیدار الهی می‌رسد ولی اگر نافرمانی کرده و راه شیطان را در پیش گرفت، از حیوانات نیز پست‌تر می‌گردد. به همین دلیل انسانی که از امانت درست استفاده نکند، نادان و ستمگر نامیده شده ۴ - نشانه رضایت خداامیرالمؤمنین علی (علیه‌السّلام) فرمودند: «نشانه رضایت خداوند از بنده، رضایت بنده به تمام مقدرات خداوند است (چه آن مقدرات خوش آیند، و چه ناخوشایند باشند)» چگونه بدانیم خدا از ما راضی است؟! در دعای امروز از خداوند می‌خواهیم در ماه رمضان کاری کند که به رضایت و خشنودی او نزدیک بشویم؛ در روایت وارد شده، اگر می‌خواهی بدانی خدا از تو راضی است، ببین که تو از خدا راضی هستی یا نه؟! بعضی‌ها از خدا راضی نیستند و به درگاه الهی گله می‌کنند که خدایا چرا همه دارند و من ندارم؟! یا چرا همه سالم‌اند و من مریضم؟! نباید این طور حالتی داشت بلکه باید در هر حالتی که هستی از خدا راضی باشی. پس اگر می‌خواهی بدانی خدا از تو راضی است یا نه؛ به دلت مراجعه کن، ببین در زندگی از خدا راضی هستی؟ اگر راضی هستی بدان که خدا هم از تو راضی است و اگر در گوشه دلت از خدا ناراضی هستی؛ متوجه باش که خدا هم از تو ناراضی است. ۵ - مصادیق رضا و سخط الهیاینک به بیان مختصر چند نمونه، از مصادیق رضا و سخط الهی در روایات می‌پردازیم: امام باقر (علیه‌السلام) فرمودند: «خشنودی خداوند بلند مرتبه در اطاعت از امام، پس از کسب معرفت اوست». در حدیث دیگری نیز امیرالمؤمنین علی (علیه‌السّلام) فرمودند: «نشانه رضایت خداوند از بنده، رضایت بنده به تمام مقدرات خداوند است (چه آن مقدرات خوش آیند، و چه ناخوشایند باشند)». [۸]
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم، ص۱۰۴.
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمودند: «رضایت خدا در رضایت پدر و مادر و خشم خداوند در خشم آنهاست» ۶ - تعجب خداوند از سه گروهخداوند از سه گروه تعجب می‌کند در روایت آمده است که خدای تبارک و تعالی از سه گروه تعجب می‌کند! ۱. کسی که نماز می‌خواند و می‌داند مقابل چه خدایی ایستاده است، ولی در نماز حضور قلب ندارد و حواسش به نماز نیست. بزرگی می‌گفت: ما باید از نماز خواندنمان هم استغفار کنیم. عاصیان از گناه توبه کنند، عارفان از عبادت استغفار کنند. [حکایت دوم گلستان سعدی]۲. کسی که عمری است روزی خدا را می‌خورد و غصه روزی فردا را دارد. ۳. کسی که می‌خندد در حالی که نمی‌داند خدا از او راضی هست یا نه! ۷ - پرهیز از خشم الهیدر فراز بعدی دعا آمده است: «وجَنّبْنی فیهِ من سَخَطِک و نَقماتِک» سخط در مقابل رضا است و نقمت به معنای غضب است. معنای این فراز از دعا آن است که «خدایا! از کارهایی که موجب ناراحتی و خشم و غضب توست، من را دور بدار.» خدایا کاری نکنم که در ماه رمضان از من ناراضی باشی. ۸ - اهمیت تلاوت قرآن کریمدر فراز سوم دعا آمده است: «و وفّقْنی فیهِ لقرآئةِ آیاتِک برحْمَتِک یا ارْحَمَ الرّاحِمین»؛ «و برای خواندن آیات قرآنت به من توفیق ده، به حق رحمتت‌ای مهربان‌ترین مهربانان!» ماه مبارک رمضان ماه قرآن و بهار تلاوت قرآن است. حضرت زین العابدین (علیه‌السّلام) در ماه مبارک رمضان چهل بار ختم قرآن می‌کردند. یعنی هر روز یک ختم کامل به علاوه یک مقدار اضافه‌تر. امام خمینی نیز با توجه به این که بار بسیار سنگین رهبری انقلاب و مرجعیت دینی را بر دوش داشتند، با توجه به کهولت سن و کسالتی که داشتند، ولی با این همه مقید بودند که در ماه مبارک رمضان، روزی ده جزء از قرآن را تلاوت می‌کردند و تمام جلسات سخنرانی خود را تعطیل می‌کردند. ماه رمضان ماه نزول قرآن در مهمترین شب آن یعنی شب قدر است، تلاوت قرآن در ماه مبارک رمضان جلوه خاصی دارد وبسیار با اهمیت است چنان که در این فراز از دعا از خداوند می‌خواهیم توفیق تلاوت در ماه مبارک را داشته باشیم. کفعمی در ثواب این دعا نقل کرده است: «کسی که این دعا را بخواند، خدای تبارک و تعالی به ازای هر گام او یک سال عبادتی که روزهای آن را روزه باشد و شب‌های آن را به عبادت گذرانده باشد عطا می‌کند.» این‌ها همه تفضّل خداوندی است که راه میان بر برای بندگان خویش می‌نمایاند، و آنان را برای پیمودن این راه تشویق و ترغیب می‌سازد، این گونه تشویق‌ها برای بیان لزوم ایجاد ظرفیت و فراهم آوری زمینه برخورداری انسان از نعمت‌های ویژه‌ای است که در این ماه وجود دارد. ۹ - فواید و ثواب تلاوت قرآندر قرآن کریم و روایات ماثوره و سیره اهل‌بیت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مطالب فراوانی در آثار، فواید و ثواب تلاوت قرآن و آداب آن ذکر شده است که به نمونه‌هایی از آن می‌پردازیم: قرآن می‌فرماید: «فَاقْرَؤُوا مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ؛ هر چه می‌توانید قرآن تلاوت کنید.» «وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلًا؛ قرآن را آرام و شمرده و با دقت و تامل بخوان.» «فَاِذَا قَرَاْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ؛ هر گاه قرآن تلاوت کردی، پس از شیطان رانده شده به خداوند پناه ببر.» ۱۰ - پاک کردن زنگار دل از چند راهماه رمضان ماه قرآن است و باید قرآن خواند؛ اگر کسی می‌خواهد زنگار دلش پاک بشود، باید موقع سحر قرآن بخواند. پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): پنج چیز دل را صفا دهد و سختی قلب را برطرف کند: هم‌نشینی علما، دست به سر یتیم کشیدن، نیمه شب استغفار کردن، و کم خوابیدن شب و روزه. دل ما با گناه زنگ می‌زند برای پاک شدن زنگ دل چند کار را باید انجام داد یکی اینکه در سحرها قرآن بخوانیم [۱۳]
دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب، ترجمه رضایی، ج۱، ص۱۹۱.
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود که همانا این دل‌ها زنگار می‌گیرد همان طوری که آهن زنگار می‌گیرد و همانا جلای دل‌ها به خواندن قرآنست.؛ دوم اینکه استغفار کنیم و دیگر اینکه دست بر سر یتیم بکشیم و کمک و مددی به ایتام داشته باشیم. [۱۴]
مشکینی، علی، نصایح، ترجمه احمد جنتی، ص۲۱۹.
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): پنج چیز دل را صفا دهد و سختی قلب را برطرف کند: هم‌نشینی علما، دست به سر یتیم کشیدن، نیمه شب استغفار کردن، و کم خوابیدن شب و روزه. ۱۱ - عناوین مرتبط•دعای روز اول رمضان •دعای روز سوم رمضان •دعای روز چهارم رمضان •دعای روز پنجم رمضان •دعای روز ششم رمضان •دعای روز هفتم رمضان •دعای روز هشتم رمضان •دعای روز نهم رمضان •دعای روز دهم رمضان •دعای روز یازدهم رمضان •دعای روز دوازدهم رمضان •دعای روز سیزدهم رمضان •دعای روز چهاردهم رمضان •دعای روز پانزدهم رمضان •دعای روز شانزدهم رمضان •دعای روز هفدهم رمضان •دعای روز هیجدهم رمضان •دعای روز نوزدهم رمضان •دعای روز بیستم رمضان •دعای روز یست و یکم رمضان •دعای روز بیست و دوم رمضان •دعای روز بیست و سوم رمضان •دعای روز بیست و چهارم رمضان •دعای روز بیست و پنجم رمضان •دعای روز بیست و ششم رمضان •دعای روز بیست و هفتم رمضان •دعای روز بیست و هشتم رمضان •دعای روز بیست و نهم رمضان •دعای روز سی ام رمضان ۱۲ - پانویس
۱۳ - منبع• سایت تبیان، برگرفته از مقاله «شرح دعای روز دوم ماه رمضان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۰. رده‌های این صفحه : ادعیه ماه رمضان | اعمال ماه رمضان
|